NHIỆT ĐỘ MÀU VÀ CÂN BẰNG TRẮNG
Cách chúng ta nhìn thấy lửa trại so với cách chúng ta nhìn thấy mặt trăng khác nhau rất nhiều. Tại sao? Cả hai đều là nguồn sáng nhưng lại rất khác nhau về mặt thị giác. Câu trả lời là “Nhiệt độ màu” (color temperature). Nhiệt độ màu là một trong những yếu tố quyết định về cách nguồn sáng xuất hiện đối với mắt người cũng như cảm biến máy ảnh. Vậy nhiệt độ màu là gì và tại sao nó lại quan trọng? Trong bài viết này, chúng ta cùng tìm hiểu xem nó là gì và cũng sẽ xem nhiệt độ màu áp dụng như thế nào cho cân bằng trắng cũng như sơ đồ chiếu sáng.
Cùng xem video giải thích bởi Studiobinder dưới đây:
NHIỆT ĐỘ MÀU LÀ GÌ?
Trong nhiếp ảnh và quay phim, mọi hình ảnh đều cần ánh sáng và mọi nguồn sáng đều có nhiệt độ màu. Nhiệt độ màu của nguồn sáng nằm ở đâu đó dọc theo quang phổ từ màu da cam sang màu xanh lam.
Đây là biểu đồ nhiệt độ màu với các yếu tố cần thiết: thang đo Kelvin, Định luật Planck và bánh xe màu để giúp bạn hiểu nhiệt độ màu.
Nhiệt độ màu là một hệ thống sử dụng các giá trị số để đo các đặc tính màu của nguồn sáng trên quang phổ từ màu ấm đến màu lạnh. Các giá trị số được gọi là độ Kelvin (K). Chúng ta thường liên tưởng màu cam với ấm và xanh với lạnh nhưng trên biểu đồ nhiệt độ màu thì giá trị cao hơn là các tông màu lạnh hơn như màu xanh lam. Giá trị thấp hơn là tông màu ấm hơn như màu vàng. Ví dụ, bầu trời xanh đo được 12000 K. Tuy nhiên, một ngọn nến đo được ở 1500 K.
Thang ánh sáng Kelvin
Kelvin là đơn vị cơ sở của nhiệt độ nhiệt động lực học. Hãy xem biểu đồ nhiệt độ màu này để tìm hiểu các giá trị Kelvin khác nhau mà các loại nguồn sáng phổ biến nhất có.
Trong biểu đồ nhiệt độ màu này, bạn có thể thấy hơi khó hiểu khi giá trị Kelvin cao hơn là tông màu lạnh hơn. Một mẹo đơn giản để nhớ và hiểu điều này là về mặt kỹ thuật, ngọn lửa xanh nóng hơn ngọn lửa vàng, nghĩa là chúng có nhiệt độ cao hơn. Do đó, nhiệt độ màu Kelvin cao hơn là màu lạnh hơn (xanh hơn).
Khái niệm đo nhiệt độ màu này có từ thời nhà vật lý Max Planck, người đã có thể tạo ra một công thức toán học gọi là Định luật Planck. Như bạn có thể thấy trong hình bên dưới, phổ ánh sáng nhìn thấy được biểu thị bằng nhiệt độ Kelvin chung của mỗi màu.
Vậy là chúng ta có thể trả lời “Nhiệt độ màu là gì”, đã đến lúc hiểu quy trình làm việc với nó. Biết nhiệt độ của một nguồn sáng cụ thể chỉ là bước khởi đầu. Chúng ta cũng cần hiểu thêm một khái niệm nữa: Cân bằng trắng (white balance)
CÂN BẰNG TRẮNG LÀ GÌ?
Bây giờ bạn đã hiểu nhiệt độ màu là gì, bạn có thể tự hỏi “Làm thế nào điều này áp dụng cho quay phim hoặc chụp ảnh?” Đây là lúc cân bằng trắng phát huy tác dụng.
Cân bằng trắng là một cài đặt trong máy ảnh kỹ thuật số xác định nhiệt độ Kelvin nào sẽ xuất hiện màu trắng thực. Điều này rất quan trọng để ghi lại màu sắc và nguồn sáng đúng với bản chất thực của chúng hoặc cách bạn mong muốn.
Ví dụ: nếu bạn đang chụp cảnh bên ngoài dưới ánh sáng ban ngày tự nhiên, nhiệt độ màu sẽ là 5500 K. Sau đó, bạn sẽ đặt cân bằng trắng trong máy ảnh của mình thành 5500 K để phù hợp với nguồn sáng của bạn. Điều này đặc biệt quan trọng để chụp chính xác tông màu da.
Với cân bằng trắng được điều chỉnh theo nguồn sáng của bạn, màu xanh thực sự của phong cảnh sẽ xuất hiện cùng màu xanh trong ảnh bạn chụp.
Nhiệt độ màu là gì • Màu xanh lục là màu xanh lục
Sau khi bạn đặt cân bằng trắng, bất kỳ nguồn sáng nào có độ Kelvin cao hơn sẽ có vẻ mát hơn và nguồn sáng nào thấp hơn cân bằng trắng của bạn tính bằng Kelvin sẽ có vẻ ấm hơn. Điều này mang lại cho bạn khả năng sử dụng nhiệt độ màu để ảnh hưởng đến cảm xúc chung của ảnh.
Dù đôi mắt và bộ não của chúng ta điều chỉnh liên tục để thay đổi điều kiện ánh sáng, thì một camera cũng sẽ không làm được việc đó. Bạn phải điều chỉnh ánh sáng màu trong camera mà dùng để chiếu sáng cho cảnh, và cần phải được điều chỉnh mỗi khi thay đổi ánh sáng. Đây là thiết lập “cân bằng trắng” hay “nhiệt độ màu”, và nếu bạn đang ghi bất kỳ định dạng khác nào ngoài RAW, thiết lập này luôn xác định cân bằng màu của hình ảnh được ghi lại. Chắc chắn phải làm đúng vì việc sửa lỗi trong phần hậu kỳ là rất khó.
Nếu bạn đang ghi dữ liệu ở định dạng RAW, thì thiết lập cân bằng trắng trong camera chỉ ảnh hưởng đến cách bạn quan sát hình ảnh của bạn; nó sẽ được lưu lại dưới dạng siêu dữ liệu nhưng sẽ không ảnh hưởng đến các dữ liệu hình ảnh được ghi lại. Ghi dưới dạng RAW giúp bạn toàn quyền kiểm soát nhiệt độ màu trong phần hậu kỳ.
VẬY TẠI SAO CÂN BẰNG TRẮNG LẠI QUAN TRỌNG?
Nguồn ánh sáng hỗn hợp thường có thể gây ra vấn đề, và trừ khi bạn cố ý chiếu sáng với các nguồn hỗn hợp vì sáng tạo, cũng nên nhớ một nguồn sáng màu khi lập kế hoạch trước. Thực địa địa điểm quay là một chặng đường dài để xác định cách một khu vực được chiếu sáng vào ban ngày, vào ban đêm, và các nguồn ánh sáng thực tế hiện tại.
Bằng cách lập kế hoạch trước và xác định các điều kiện ánh sáng có khả năng có vấn đề trước, bạn có thể đưa ra quyết định giải quyết các vấn đề ánh sáng ở các địa điểm khác nhau và những thiết bị bạn sẽ cần.
Với việc hiểu về nhiệt độ màu, bạn sẽ luôn luôn sẵn sàng để cân bằng camera ngay cả trong những tình huống mà bạn không thể kiểm soát được ánh sáng.
Thiết lập nhiệt độ màu trong camera một cách chính xác là rất dễ dàng. Đó chắc chắn không phải là cái gì mà bạn muốn chỉnh sửa trong phần hậu kỳ, vì vậy cố gắng thiết độ nhiệt độ màu đúng trong camera và tránh những cơn đau đầu do hình ảnh cân bằng không đúng mang lại.
