ĐỘ PHÂN GIẢI MÀU (COLOR DEPTH) LÀ GÌ?
Độ sâu màu (Color depth) và độ phân giải về màu sắc (Chroma Subsampling) có lẽ là hai khía cạnh dễ gây ra nhầm lẫn nhất trong video kỹ thuật số. Tôi đã có riêng một bài viết về Chroma Subsampling, hi vọng sau khi đọc xong bài viết bạn có thể phân biệt được hai khái niệm này. Bạn có thể nghe thấy 2 thuật ngữ là bit-depth (độ phân giải màu) và color depth (độ sâu màu), chỉ đơn giản là cách gọi khác nhau mà thôi. Nó ảnh hưởng trực tiếp đến phạm vi màu sắc mà một chiếc máy quay có thể ghi lại được.
Độ sâu màu (Color depth) là gì?
Độ sâu màu (Color depth) phản ánh tất cả các bậc màu có thể có của ba màu cơ bản: R-màu đỏ, G-xanh lá cây và B-màu xanh lam mà máy quay ghi lại các cảnh quay của chúng dưới dạng một tệp tin kỹ thuật số. Các tệp tin số nhị phân này, có thể là 1 hoặc 0 bao gồm các mẩu dữ liệu được gọi là bit.
Những hình ảnh video được tạo thành bởi các điểm màu gọi là pixels và màu sắc cụ thể của mỗi Pixel được xác định bằng tỷ lệ hòa hợp của các màu đỏ, xanh lục và xanh lam. Độ phân giải màu là hệ thống các số nhị phân – 1 và 0 – được dùng để xác định các kênh màu – đỏ, xanh lục, xanh lam – trên từng điểm ảnh (pixels).
Video 8-bit: Các video có định dạng 8-bit thường lưu trữ 8 bit đữ liệu (khoảng các số nhị phân từ 00000000 đến 11111111) có sẵn cho mỗi kênh màu, cho phép thay đổi 256 sắc thái màu cho mỗi kênh. Sự phối hợp hài hòa giữa 256 sắc thái của các màu đỏ, xanh lục và xanh lam là kết quả của 16,777,216 (256 x 256 x 256) màu sắc có thể kết hợp trong một hình ảnh của video 8-bit. Tuy 16.8 triệu nghe có vẻ nhiều, nhưng nhược điểm của màu 8-bit là khi ghi hình trong các vùng thiếu ánh sáng, trên các cảnh quay có thể sẽ xuất hiện các dải bóng rời rạc chứ không phải là một sự chuyển màu mượt mà hoàn hảo.
Video 10-bit: Đối với các video 10 bit, hệ số nhị phân từ 0000000000 đến 1111111111 được sử dụng để mô tả từng kênh màu. Điều này có nghĩa là, có thể có tới 1.024 sắc thái màu cho mỗi kênh màu, và có tới 1.073.741.824 màu sắc có thể kết hợp trong một hình ảnh của video 10-bit. Tuy nhiên, bạn có thể không nhận thấy sự khác biệt này vì các màn hình thông thường chỉ hỗ trợ màu 8-bit, giống như TV của bạn, và ngày cả các các video trên YouTube (các màn hình cao cấp, chuyên nghiệp có thể hiển thị nhiều màu hơn).
Video 12 bit: Màu trong video 12 bit được lưu trữ bằng cách sử dụng các số từ 000000000000 đến 111111111111 với 4096 màu cho mỗi màu đỏ, xanh lục và xanh dương với tổng số trên 68 tỷ màu.
Tăng độ phân giải màu cũng có thể làm tăng kích thước tệp lưu trữ. Tuy nhiên, một video 10 bit có dung lượng chỉ lớn hơn khoảng 20% so với một video 8 bit tương ứng, thế nhưng cấp độ sắc thái trong mỗi kênh màu lại lớn hơn gấp 4 lần.
Tại sao độ phân giải của màu sắc lại quan trọng.
Mắt người chỉ có thể phân biệt khoảng 10 triệu màu, vì thế khi các thiết bị 8-bit đã có thể cho ra các sản phẩm lên tới 16,7 triệu màu – Vậy tại sao chúng ta cần những thước phim có độ phân giải màu sắc cao hơn?
Trong nhiều trường hợp và nhiều ứng dụng, thì chỉ cần định dạng video 8 – bit là đủ. Để xử lý được các định dạng 10-bit hay 12-bit, thì các bạn cần nâng cấp bộ nhớ hoặc máy tính của bạn để có thể chỉnh sửa các thước phim quay được. Tuy nhiên, định dạng video 8-bit với 256 sắc thái cho mỗi kênh màu, cũng có thể tạo nên một sự hài hòa giữa các dải màu, phân chia theo từng vùng rõ rệt.
Các dải màu bổ sung sắc thái (1024 hoặc 256) trong định dạng video 10-bit sẽ cho chúng ta nhiều điểm màu để có thể điều chỉnh độ sáng, hoặc độ đổ bóng trong các ảnh quay thiếu sáng. Nhìn chung, các thông tin bổ sung ở các định dạng có độ phân giải màu cao hơn cho phép chúng ta phân loại màu sắc rõ ràng hơn, so với định dạng 8-bit.
Tăng độ phân giải màu cũng khiến cho chất lượng hình ảnh của các bạn tăng lên nhiều khi thực hiện cảnh quay với nền xanh, hoặc các kỹ xảo kỹ thuật số. Hình ảnh được tạo ra bởi máy tính thường được thực hiện ở độ phân giải cao hơn, vậy nên khi ghép vào với các cảnh quay ở định dạng 8-bit, các phần được tạo ra từ kỹ xảo kỹ thuật số sẽ giảm xuống độ phân giải thấp hơn, chất lượng hình ảnh cũng bị giảm xuống.
tóm tắt về độ sâu màu (color depth)
Độ phân giải màu hay độ sâu màu, thực chất chỉ là một định dạng của tệp video. Chất lượng hình ảnh được ghi lại của bạn cũng sẽ phụ thuộc vào các yếu tố như tỷ lệ lấy mẫu màu color sampling (ví dụ: 4: 2: 0, 4: 2: 2 hoặc 4: 4: 4) và tốc độ dữ liệu (data rate) được ghi lại. Tuy nhiên, khi hiểu về độ phân giải màu thì các bạn có thể đánh giá được máy quay nào phù hợp hơn trong từng trường hợp cụ thể.
